Dzieje wrzesińskich obiektów sportowo-rekreacyjnych liczą sobie ponad wiek, ponieważ to właśnie na początku minionego stulecia powstała we Wrześni sala Odeonu - obiektu służącego przede wszystkim do organizacji imprez artystycznych, ale przeznaczonego także do celów sportowych. W tym czasie funkcjonowała w mieście bawialnia pod nazwą Ogród Różany, posiadająca plac do gier, kręgielnię i kort tenisowy.

Okazją do napisania historii wrzesińskich obiektów o charakterze sportowo-rekreacyjnym stały się budowa i oddanie do użytku publicznego hali wybudowanej przy stadionie miejskim, i to... w 80. rocznicę zamysłu budowy hali sportowej, który poczyniony był przez burmistrza miasta Wrześni Wacława Sołtysiaka w 1929 roku.

Próba rekonstrukcji historii obiektów wiąże się z koniecznością nakreślenia, choćby fragmentarycznie, dziejów instytucji, których celem była organizacja w mieście życia sportowego, ponieważ w łonie tych organizmów administracyjnych zapadały decyzje dotyczące nie tylko sportu sensu stricte, ale również obiektów przeznaczonych do uprawiania dyscyplin sportowych.
W trakcie kreślenia konstrukcji pracy uznałem za słuszne napisanie w skrócie dziejów klubów i organizacji sportowych, gdyż to właśnie im przez cały wiek służyły i do dziś służą obiekty sportowo-rekreacyjne Wrześni. W przypadku MKS Victorii ograniczyłem się do najistotniejszych faktów, albowiem klub doczekał się monografii autorstwa Romana Nowaczyka (Stańczyka) pod tytułem Victoria Września 1931-2001.
Z powyższego wynika podział pracy na trzy rozdziały. Rozdział pierwszy omawia działalność organów administracyjnych kierujących sportem, przy czym słowo „kierujące" wynika tylko i wyłącznie z umowności, nie zaś z rzeczywistych ich działań, ponieważ tymi zawiadywały władze klubów, prezesi i zarządy. Rozdział drugi jest przeglądem klubów i stowarzyszeń, które do swojej działalności wykorzystywały wrzesińskie obiekty. Rozdział trzeci traktuje o samych obiektach sportowo-rekreacyjnych. Pracę wieńczy bibliografia.

Z zasobów archiwalnych Archiwów Państwowych najcenniejsze są pozycje z okresu międzywojennego; w okresie Polski Ludowej obiekty sportowe w materiale archiwalnym zajmowały miejsce marginalne. I tak, na przykład, w sprawozdaniach rocznych Przedsiębiorstwa Budownictwa Rolniczego -jednostki, która niezwykle czynnie przyczyniła się do powstawania obiektów, ich remontów i modernizacji - oprócz nic niemówiących liczb (na przykład 1 w roku 1974 w rubryce „obiekty sportowe") nie mamy żadnych informacji, które pozwoliłyby nam zidentyfikować, jaki obiekt kryje się pod tajemniczą cyfrą; nie znajdujemy odpowiedzi, czy była to modernizacja, remont, czy może budowa obiektu.

W procesie powstawania pracy pomocna była także lokalna prasa - bezcenny „Orędownik Wrzesiński", „Wiadomości Wrzesińskie", .Wieści z Ratusza" i „Kwartalnik Wrzesiński".
Dużą wartość merytoryczną posiadają relacje osobiste, spośród których szczególnie cenną jest przekaz Władysława Jarząbka - honorowego Prezesa Bractwa Kurkowego we Wrześni. Moim rozmówcom składam serdeczne podziękowania.
Składam je także inicjatorowi niniejszej publikacji Zbigniewowi Ogrodowiczowi - dyrektorowi WOSiR-u, ponadto Sebastianowi Mazurkiewiczowi za udostępnienie zasobów muzealnych, Robertowi Klimczakowi, Waldemarowi Śliwczyńskiemu i Janowi Potędze za możność skorzystania ze zdjęć ich zasobów, Tadeuszowi Swiątkiewiczowi i Jarosławowi Górskiemu za umożliwienie korzystania z archiwaliów Urzędu Miasta i Gminy we Wrześni, Wydawnictwu KROPKA za korektę i wydruk niniejszej publikacji.

 

Rafał Szamburski.....................



Historia wrzesińskich obiektów sportowo-rekreacyjnych do 2008 r.

 

..........ROZDZIAŁ I

Organy administracyjne i ich rola w życiu sportowym Wrześni.

  • II Rzeczpospolita
  • Powiatowy Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku.
  • Po 1945 roku.
  • "Camping - spółka z ograniczoną odpowiedzialnośćią".

 

..........ROZDZIAŁ II

Wrzesińskie kluby, organizacje, towarzystwa

  • Bractwo Kurkowe we Wrześni - zobacz więcej ...
  • Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół"
  • Żeńskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół".
  • Związek Strzelecki
  • Wrzesiński Klub Sportowy Victoria
  • Klub Sportowy Stal
  • Klub Sportowy Zjednoczeni
  • Zrzeszenie Sportowe Gwardia
  • Klub Sportowy Start Września
  • Ludowy Klub Sportowy
  • Wrzesiński Ludowy Klub Piki Siatkowe Progress Września
  • Wrzesiński Klub Koszykówki
  • Liga Przyjaciół Żołnierza
  • Liga Obrony Kraju
  • Radioklub SP3KFI
  • Klub Modelarstwa Lotniczego IKAR
  • Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej we Wrześni
  • Wrzesińskie Towarzystwo Tenisowe
  • Wrzesińskie Towarzystwo Piłki Nożnej 5 Osobowej
  • Harcerski Klub Sportowy
  • Gimnazjalny Klub Sportowy - GKS Września
  • Szkolny Związek Sportowy/ Szkolne Kluby Sportowe we Wrześni
  • Międzyszkolny Klub Sportowy - MKS Września

 

..........ROZDZIAŁ III

Wrzesińskie obiekty sportowo - rekreacyjne.

  • Obiekty Sportowe Bractwa Kurkowego
  • Strzelnica przy ulicy Ogrodowej
  • Strzelnica pneumatyczna przy ulicy Ogrodowej
  • Strzelnica pneumatyczna przy ulicy Warszawskiej
  • Strzelnica pneumatyczna przy ulicy Warszawskiej
  • Strzelnica w Kadenie
  • Strzelnica przy ulicy Wojska Polskiego
  • Obiekty sportowe użytkowane przez TG Sokół ( męski i żeński ) we Wrześni
  • Stadion przy ulicy Szkolnej
  • Lodowisko - zobacz więcej ...
  • Obiekty sportowe Klubu Sportowego Zjednoczeni
  • Stadion „Za Koszarami"
  • Kompleks przy ulicy Kościuszki
  • Basen kąpielowy przy ulicy Gnieźnieńskiej - zobacz więcej ...
  • Świat Wodny CENOS
  • Korty tenisowe - zobacz więcej ...
  • Park Hrabiny przy ulicy Opieszyn
  • Publiczny Park Miejski we Wrześni
  • Skate Park - zobacz więcej ...
  • Tor do Dirta
  • Tor motocrossowy - Uroczysko Zawodzie / Małpi Gaj / - zobacz więcej ...
  • Kąpielisko na Zalewie Wrzesińskim - Zalew „Lipówka"
  • Wypożyczalnia sprzętu turystycznego Zalewu Lipówka
  • Pole Campingowe - zobacz więcej ...
  • Szkolne obiekty sportowe
  • Sala Gimnazjum i Liceum im Henryka Sienkiewicza we Wrześni
  • Sale gimnastyczne Technikum Mleczarskiego
  • Sale gimnastyczne Liceum/ Technikum Weterynaryjnego/
  • Zespołu Szkół Rolniczych
  • Kompleks sportowy Zasadniczej Szkoły Zawodowej i
  • Międzyszkolnego Klubu Sportowego
  • Obiekty sportowe Szkoły Podstawowej nr 3/ Gimnazjum nr 1
  • Sala gimnastyczna Szkoły Podstawowej nr 5/ Gimnazjum nr 2
  • Obiekty sportowe Samorządowej Szkoły Podstawowej nr 2
  • Obiekty sportowe Samorządowej Szkoły Podstawowej nr 6
  • Obiekty sportów siłowych
  • Oczyszczalnia ścieków
  • Ogródki Działkowe przy ulicy Ogrodowej
  • Sala w Spółdzielni Mieszkaniowej
  • Hotel dla sportowców
  • Hotel Polski
  • Hotel „ Pod Białym Orłem"
  • Hotel Warszawski
  • Hotel Kosmowski
  • Lodowisko sztuczne - zobacz więcej ...
  • Basen kryty we Wrześni.

 

Publikacja  liczy   (łącznie  z  fotografiami)   150  stron.
W  formie   książki   została   wydana   w maju   2009   r. z okazji otwarcia najnowszego obiektu WOS-R - Hali sportowej zlokalizowanej  na  Stadionie Miejskim we Wrześni.
Jest  ogólnie dostępna  we wrzesińskich bibliotekach i czytelniach oraz w siedzibie Wrzesińskich Obiektów Sportowo-Rekreacyjnych  we Wrześni.


Zapraszam wszystkie osoby  które dysponują materiałami (wycinki prasowe,  fotografie, pamiątki  i  inne archiwalia) i wspomnieniami do kontaktu  z dyrektorem WOS-R. Planujemy wydać w przyszłości następne   wydania historii, rozszerzone o nowe udostępnione przez Państwa materiały.